Vazektomi Ameliyatı

Vazektomi, aile planlaması için kullanılan doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Yaygınlığı ülkemizde yaklaşık yüzde 0.1'dir.

Aile planlaması için kullanılan doğum kontrol yöntemlerinden biri de vazektomidir. Son yıllarda yaygınlaşmaya ve daha fazla insan tarafından araştırılmaya başlanan bu yöntem sperm kanallarının testis çıkışından itibaren engellenerek spermin çıkışına ve üretraya girmesine engel olmak amacıyla gerçekleştirilir.

Komplikasyon riski az ve basit operasyon sınıfında yer alan bu doğum kontrol yönteminde başarı oranı oldukça yüksektir. Vazektomi operasyonu geçiren erkeklerin cinsel performansında herhangi bir negatif etki yaşanmaz, boşalma yine gerçekleşir ancak içinde sperm olmadığı için gebelik ihtimali sıfıra yakındır.

Maliyet açısından da pek çok doğum kontrolü yöntemi arasında oldukça avantajlı olan vazektomi, çocuk sahibi olmak istemediğinden emin olan her erkek için iyi bir seçenektir.

Erkeklerde Vazektomi Nedir? Neden Yapılır?

Etkin bir doğum kontrolü yöntemi olan vazektomi, erkeklerde spermlerin vücuttan dışarı çıkmasını sağlayan kanalların testis çıkışından itibaren cerrahi müdahale ile engellenmesidir. Kadınlarda gerçekleştirilen tüplerin bağlanması işlemine karşılıktır denilebilir.

Vazektomi işleminde vaz deferens adlı kanal kesilerek, tıkayıcı bir madde konularak ya da bağlanarak etkisiz hale getirilir. Bu işlemle sperm üretimi devam eder ancak vücuttan atılmaz.

Meni kanalları üzerinde gerçekleştirilen vazektomi artık çocuk sahibi olmak istemediğinden emin olan erkekler için etkili bir doğum kontrolü sağlar. Bu işlemde penis damarları ve sinirleri zarar görmez. Cinsellik normal seyrine devam eder.

Meni denilen sıvı, testislerden gelen sperm (meninin yüzde 3'ü) ve prostat ile üreme sisteminin diğer elemanlarından eklenen sıvıları ihtiva eder. Vazektomi operasyonu ile testis kanalları bağlanırken prostat bezi ve diğer üreme elemanı kaynaklı sıvılar engellenmez.

Böylece cinsel birleşme sonrasında ejakülasyon (boşalma) yine gerçekleşir. Sadece içinde sperm hücreleri bulunmaz. Böylece gebelik ihtimali sıfıra yakın olur. Bu işlemin hormonal açıdan da hiçbir sakıncası yoktur.

Vazektomi yöntemi cinsel yollarla bulaşan enfeksiyonlara karşı ise herhangi bir koruma sağlamaz.

İlgili içerik: Vazektominin avantajları ve dezavantajları

Türkiye’de Vazektomi İstatistikleri

Vazektomi yöntemi dünya genelinde kullanımı yaygınlaşan bir doğum kontrol yöntemidir. Özellikle Amerika, Avrupa ve Çin gibi ülkelerde her geçen gün vazektomi ile doğum kontrolü sağlayan erkeklerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Türkiye'de ise korunma daha çok kadınlar tarafından sağlanır.

Ülkemizde vazektomi uygulamasının yapılma sıklığı ile ilgili yeterli veri olmasa da doktor tecrübelerinden elde edilen bilgilere göre çok da rağbet görmeyen bir uygulama olduğunu söylemek yanlış olmaz.

Vazektomi yaygınlığı dünya genelinde yüzde 7 iken ülkemizde yaklaşık yüzde 0.1'dir. Kadınların tüplerinin bağlanması, doğum kontrol ilacı gibi doğum kontrolü yöntemlerine göre maliyeti çok daha düşük olan vazektominin Türkiye'de yaygınlaşmamasının en önemli nedeni yanlış bilgilerdir.

Ülkemizde erkeklerin büyük kısmı vazektomi sonrası cinsel fonksiyonlarında bozulma olabileceği endişesi nedeniyle bu uygulamaya mesafeli durmaktadır. Ancak vazektomi hiçbir seksüel unsurda negatif etki yaratmaz. Tam aksine cinsel ilişki sırasında doğum kontrolünün verdiği rahatlıkla çok daha yüksek tatmin yaşanmasını sağlayabilir.

Vazektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Vazektomi ameliyatı öncesinde evli erkeklerin eşlerinden onay istenir. Bekar erkeklerde ise reşit olmaları dışında bir şart aranmaz. Çiftin vazektomi ameliyatı için hemfikir olması halinde operasyonun tekniğine karar verilir. Vazektomi ameliyatı neştersiz ve konvansiyonel olmak üzere iki teknikle yapılabilir.

• Neştersiz Vazektomi: Testisler cerrahi ekipman kullanılarak tutulur. Üzerinde açılan ufak delikten meniyi taşıyan kanal olan vaz deferens cerrahi klips, ısı (koterizasyon) ya da bağlanarak kapatılır. Bu işlemde dikiş gerekmez.
• Konvansiyonel Vazektomi: Testisler üzerinde küçük kesiler açılır. Bu kesilerden girilerek vaz deferense ulaşılır ve bu kanal dışarı çıkarılarak bağlanır. Açılan kesiler kendiliğinden kaybolan dikişlerle kapatılır.

Her iki işlem için de lokal anestezi yeterli olmaktadır. Operasyon en fazla 30 dakika kadar sürer. Klinik ya da hastane ortamında rahatlıkla gerçekleştirilebilecek basit bir işlemdir. Kişi aynı gün günlük yaşamına dönebilir.

Vazektomi sonrasında tam korunma yaklaşık 20 orgazm sonrasında başlar. Bunların öncesinde girilecek cinsel ilişkiler için doğum kontrolü uygulanması gerekir. Aksi halde istenmeyen gebelikler meydana gelebilir. Koruyuculuktan emin olmak için sperm tahlili yaptırılabilir.

İşlem sonrasında morarma, ağrı ve şişme gibi şikayetler oluşması normaldir. Vazektomi ameliyatı sonrasında 24 saat dinlenme, bir süre aktivitelerin sınırlanması ve cinsel perhiz yapılması hızlı iyileşme sağlayabilir.

Vazektomi Kimlere Yapılır?

En etkin doğum kontrol yöntemlerinden biri olan vazektomi;

• 18 yaşını doldurmuş olan,
• Çocuk sahibi olmak istemeyen,
• Yeterli sayıda çocuk sahibi olduğunu düşünen,
• Genetik rahatsızlıkları nedeniyle çocuk sahibi olmaması gereken,
• Evli ise eşinin onayını almış olan tüm erkeklere yapılabilir.

Doğum kontrolü uygulamaları arasında en etkin yöntem olarak sayılabilecek vazektomi işlemi öncesinde erkeğin/çiftin ne istediğinin bilincinde olması önem taşır.

Vazektomi ameliyatı geçiren erkekler tekrar çocuk sahibi olmak istediği zaman çeşitli cerrahi müdahalelerle kanallar aktive edilmeye çalışılır ancak başarı oranı yüzde 100 değildir.

İlgili içeirik: Erkeklerin doğum kontrolü yaptırma nedenleri

Vazektominin Geri Dönüşü Var Mıdır?

Hastanın fikir değiştirmesi ve yeniden çocuk sahibi olmak istemesi durumunda vazektomiden geri dönüş söz konusu olabilir. Vazektomiden geri dönüş operasyonunda sperm kanallarının yeniden açılması amaçlanır. Bunun için iki yöntem kullanılır.

• Vazovazostomi: Kesilmiş vaz deferensin uçlarının yapıştırılmasıdır. Zor bir teknikle yapılır ama başarı şansı yüksektir.
• Vazoepididimostomi: Vaz deferensin ucu spermi depolayan epididime yapıştırılır. Başarı oranı düşüktür.

Geri dönüş operasyonu, vazektomi ameliyatı kadar kolay gerçekleştirilmez. Uzman ürolog/androlog tarafından mikrocerrahi kullanılarak gerçekleştirilebilen bir operasyondur. Yaklaşık 2 saat süren bu komplike operasyon maliyet olarak oldukça yüksektir ve başarı şansı düşüktür.

Ayrıca çok başarılı geçen vazektomiden geri dönüş ameliyatlarında bile 6 ay ya da 1 yıllık süreçte yeniden tıkanmalar söz konusu olabilir. Bu da vazektominin en büyük riskidir. Bu nedenle vazektomi ameliyatı kararı verirken tüm bu dezavantajların iyi düşünülmesi hayal kırıklığı yaşamamak için hayati önem taşır.

Bebek sahibi olmak isteyen vazektomi ameliyatı geçirmiş erkekler, geri dönüş ameliyatı olmadan tüp bebek seçeneğini de tercih edebilir.

Vazektomi Avantajları Neler?

Etkinliği yüksek bir doğum kontrol yöntemi olan vazektomi tamamen kişisel tercihlerle gerçekleştirilen bir operasyondur. Erkeklerin vazektomi ameliyatını tercih etmesi için pek çok neden vardır. Vazektomi ameliyatının avantajları şöyle sıralanabilir:

• Genel vücut sağlığı üzerinde yan etkisi yok denecek kadar azdır.
• Gebeliği önlemede yüzde 99'dan fazla etkili bir yöntemdir.
• Hormonları etkilemez.
• Cinsel fonksiyonlarda hiçbir değişiklik yaratmaz.
• Ömür boyu koruyuculuk sağlar.
• Basit bir operasyondur.
• Cinsel ilişkinin bölünmesinin önüne geçerek tatmini yükseltir.
• Kadınların kullandığı doğum kontrol yöntemlerine göre çok daha mantıklı bir yöntem olan vazektomi ameliyatı sağlık açısından hiçbir tehdit oluşturmaz.

İlgili içerik: Erkeklerde kısırlık nedenleri ve tedavi yöntemleri

Vazektomi İşleminin Zararları Var Mıdır?

Spermlerinin vücut dışına atılmasının önlenmesini sağlayan vazektomi ameliyatı herhangi bir risk barındırmaz. Ancak kronik testis ağrısı yaşayanlara ve testisleriyle ilgili hastalığı olanlara vazektomi operasyonu önerilmez. Bunun dışında operasyona gönüllü tüm erkekler rahatlıkla vazektomi yaptırabilir. Operasyon sonrasında oluşabilecek yan etkiler şöyle sıralanabilir:

• Skrotum içinde hematom (kanama veya pıhtı),
• Enfeksiyon,
• Menide kan görülmesi,
• Skrotumda morluk oluşması,
• Hafif ağrı,
• Ameliyat bölgesinde şişlik.

Bunların çoğu geçici yan etkilerdir. Kısa sürede hasta normal yaşantısına döner. Ameliyat sonrası uzun vadede görülebilecek durumlar ise şöyledir:

• Kronik ağrı (yüzde 1),
• Epididimde gelişen kist (spermatosel),
• Sperm sızıntısı kaynaklı iltihaplanma (granülom),
• Skrotumda sıvı birikmesi (hidrosel),
• Bu problemler uzman doktorun önereceği tedavilerle ortadan kaldırılabilir.

Ürolog Dr. Yaşar Başağa, erkek cinselliğinin her alanında bilinen uzmanlığı ve deneyimi ile en kaliteli ve en doğru tedaviyi sunmak için sizleri kliniğine bekliyor.

Sık Sorulan Sorular